Tytuł
Mykoła Szarlemań i polowania Andronika I – rewizja. Przyczynek do historii ukraińskiej zoologii
Autorzy
[ 1 ] Ośrodek Historii Kultury Materialnej Średniowiecza i Czasów Nowożytnych, Instytut Archeologii i Etnologii Polskiej Akademii Nauk | [ P ] pracownik
Dyscyplina naukowa (Ustawa 2.0)
Rok publikacji
2025
Opublikowano w
Typ artykułu
artykuł naukowy
Język publikacji
polski
Słowa kluczowe
PL
- Mykoła Szarlemań
- Andronik I Komnen
- Niketas Choniates
- Halicz
- żubr
- tur
- łowiectwo
- historia zoologii
EN
- Mykola Charleman
- Andronikos I Komnenos
- Niketas Choniates
- Halych
- European bison
- aurochs
- hunting
- history of zoology
Streszczenie
PL W artykule przedstawiono wyniki ponownej oceny poglądów Mykoły Szarlemania na temat rozróżnienia nazw tur i żubr, a także jego twierdzenie, że ta druga nazwa zaczęła oznaczać żubra europejskiego po wyginięciu tura. Szarlemań oparł swój argument na dowodach ze staroruskiego Latopisu i bizantyjskiej kroniki opisującej wydarzenia z połowy XII w. Jednak krytyczna analiza źródeł doprowadziła do odrzucenia twierdzeń ukraińskiego zoologa. Analiza powiązanych publikacji i korespondencji rzuca światło na to, jak i kiedy badacz popełnił ten błąd. Artykuł dodatkowo ilustruje, w jaki sposób uczeni z różnych dyscyplin bezkrytycznie przyjęli błędne wnioski Szarlemania. Na koniec autor postuluje nową, krytyczną analizę fragmentu Dziejów Niketasa Choniatesa, podkreślając też znaczenie krytycznego podejścia do oceny ustaleń poprzedników.
EN The paper presents the results of a reevaluation of Mykola Charleman’s views on the distinction between the names tur (the aurochs) and żubr (the European bison), as well as his claim that the latter name came to designate the European bison after the extinction of the aurochs. Charleman based his argument on evidence from the Old Rus’ Latopis and a Byzantine chronicle describing events from the mid-12th c. However, a critical review of the sources has led to the rejection of the Ukrainian zoologist’s claims. An analysis of related publications and correspondence sheds light on how and when the researcher made this error. The paper further illustrates how scholars from various disciplines uncritically adopted Charleman’s fl awed conclusions. Finally, the study calls for new, critical analyses of Niketas Choniates’s History, emphasizing the importance of a critical approach to evaluating the work of our predecessors.
Strony (od-do)
89 - 101
Typ licencji
CC BY (uznanie autorstwa)
Tryb otwartego dostępu
inne
Wersja tekstu w otwartym dostępie
ostateczna wersja opublikowana
Data udostępnienia
04.04.2025
Czas udostępnienia publikacji w sposób otwarty
w momencie opublikowania
Punktacja Ministerstwa / czasopismo
100
Ten serwis działa dzięki oprogramowaniu SINUS
opracowanemu przez Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe
Zaloguj się, aby dodać do SIN: